Post Description

Het spel monopoly (Engels voor monopolie) is een van de bestverkochte bordspellen ter wereld. Het is in 26 talen verkrijgbaar. Sinds 1935, het jaar dat het spel door Parker Brothers op de markt gebracht werd, zijn ruim 200 miljoen exemplaren verkocht. Ook verschijnen regelmatig bijzondere edities.
Het doel van het spel is een monopolie op te bouwen, wat spelers kunnen doen door zo veel mogelijk straten op te kopen. Iedere speler die in een straat verblijft, moet de eigenaar van die straat huur betalen. De straten zijn verdeeld in groepen van drie (of twee) straten. In veel buitenlandse versies zijn het straten in de hoofdstad van het land, maar vaak ook zijn het straten in verschillende steden, wat de groepsindeling logischer maakt.
De straten van het bordspel reflecteren iets van de landen waarin het verkocht wordt. De duurste straat op het Nederlandse bordspel is bijvoorbeeld de Kalverstraat, de bekendste winkelstraat in Amsterdam. Op het Belgische bordspel is dat de Nieuwstraat in Brussel.
Inhoud  [verbergen] 
1 Spelregels
2 Varianten op de spelregels
3 Bedragen
4 Kans om op een eigendom te komen
5 Geschiedenis
5.1 Geld
5.2 Straatnamen
5.2.1 Straten in verschillende versies
Spelregels[bewerken]

Iedere speler begint met 1500 geldeenheden waarmee hij of zij straten, stations of nutsbedrijven kan kopen waarop hij of zij landt. Wanneer de straat al eigendom is van een andere speler, zal huur betaald moeten worden aan die speler. Wanneer een speler alle straten in dezelfde groep (in de Nederlandse versie: dezelfde stad) in bezit heeft, mag hij er huizen en hotels bouwen, zodat voorbijgangers een hoger bedrag moeten betalen als ze in deze straat moeten overblijven. Stations en nutsbedrijven kunnen niet bebouwd worden: de huur is daar afhankelijk van het aantal stations / nutsbedrijven dat de eigenaar in bezit heeft en voor de nutsbedrijven bovendien van het aantal gegooide ogen.
Het verloop van het spel wordt verder gecompliceerd door de vakjes met de opschriften Kans en Algemeen Fonds. De daar aangekomen speler krijgt een opdracht die gunstig of ongunstig kan uitpakken. Eventuele betalingen uit hoofde van deze kaarten, alsmede belastingen, horen in tegenstelling tot wat veel mensen denken, volgens de officiële spelregels aan de bank betaald te worden in plaats van het neer te leggen in het midden van het speelbord.
Op de hoeken van het speelbord bevinden zich speciale velden:
Af of Start: Hier staan de pionnen voordat het spel begint. Iedere speler die hier voorbij komt ontvangt 200 geldeenheden salaris.
Gevangenis: Een speler kan in de gevangenis terechtkomen, waar het zeker in de latere fase van het spel aangenaam toeven is, doordat daar geen huur betaald hoeft te worden terwijl de speler wel huur ontvangt. Gaat een speler naar de gevangenis, dan gaat hij niet langs 'Af' en ontvangt dus geen salaris.
Een speler komt in de gevangenis:
Door op het vakje 'Ga naar de gevangenis' te komen.
Als hij/zij een Kans- of Algemeen Fondskaart trekt met 'ga direct naar de gevangenis'.
Door drie keer achter elkaar dubbel te gooien. Hij speelt de derde worp niet maar gaat direct naar de gevangenis.
Een speler komt uit de gevangenis:
Door dubbel te gooien. Hij speelt dan meteen het aantal ogen van de worp. Hierna mag hij nog een keer gooien (zoals normaal bij een dubbele worp).
Door een boete van 50 eenheden te betalen of door de Kans- of Algemeen Fondskaart 'Verlaat de gevangenis zonder betalen' in te leveren. Dit is verplicht als hij reeds drie beurten in de gevangenis is zonder dubbel te gooien. Bij zijn eerstvolgende beurt speelt hij verder.
Wie door een gewone worp op het vakje Gevangenis landt, is 'op bezoek' en kan doorlopen;
Vrij parkeren: De speler is veilig, er gebeurt niets;
Ga naar de gevangenis: De speler moet direct naar de gevangenis.
Het is toegestaan onbebouwde straten, stations en nutsbedrijven aan andere spelers te verkopen, voor een onderling overeengekomen prijs. Dit geschiedt tussen twee beurten in, dus nadat een speler gespeeld heeft en voordat de volgende speler de dobbelstenen gooit. Heeft een speler de dobbelstenen al gegooid, dan moet hij zijn beurt dus eerst afmaken. Ook het bebouwen van straten geschiedt tussen twee beurten in. Voor al deze transacties maakt het niet uit welke speler aan de beurt is.
Indien een speler iets niet meer kan betalen, moet hij zijn bezittingen liquideren. Dat kan als volgt:
Huizen en hotels terugverkopen aan de bank voor de helft van de aankoopprijs.
Bij verkoop van een hotel betaalt de bank de helft van de prijs van vijf huizen.
Onbebouwde straten, nutsbedrijven en stations met hypotheek bezwaren, door de betreffende eigendomsbewijzen om te keren. De hypotheekwaarde wordt dan van de achterkant van deze bewijzen afgelezen (over het algemeen is deze de helft van de aankoopprijs) en door de bank uitbetaald. De bezittingen blijven eigendom van de speler, maar leveren geen huur meer op als een medespeler erop landt. De hypotheek kan worden afgelost, maar dan moet 10% rente worden bijbetaald.
Hypotheek op bebouwde straten is niet toegestaan.
De benaming 'hypotheek' is eigenlijk niet juist. In het echte leven kan een gebouw ook met hypotheek worden bezwaard, en bovendien houdt de eigenaar het vruchtgebruik.
Onbebouwde straten, nutsbedrijven en stations verkopen aan een andere speler.
Bebouwde straten kunnen niet worden verkocht.
Een straat, nutsbedrijf of station kan aan een andere speler worden overgedragen terwijl er hypotheek op rust. De nieuwe eigenaar zal wel 10% van de hypotheekwaarde moeten betalen aan de bank. Bij later aflossen van de hypotheek betaalt de nieuwe eigenaar bovendien de 10% rente die daarvoor staat.
Levert verkoop onvoldoende op, dan is de speler failliet en verlaat hij het spel. Al zijn eigendommen vervallen aan de schuldeiser (de bank of een andere speler). Straten, nutsbedrijven en stations die op die wijze weer in bezit van de bank komen, worden bij opbod verkocht.
De speler die als laatste overblijft heeft een monopolie gecreëerd en heeft gewonnen.
Varianten op de spelregels[bewerken]

Op de spelregels worden veelal varianten gehanteerd. Sommige varianten worden door de officiële spelregels aanbevolen, omdat monopoly de neiging heeft erg lang te duren, vooral wanneer er 2 of 3 spelers overblijven die elkaar min of meer in evenwicht houden. Ook zijn sommige van deze onofficiële regels een gevolg van de creativiteit van sommige spelers. Voorbeelden van veel gehanteerde afwijkende spelregels zijn:
Zowel betalingen ten gevolge belastingen als van Kans- en Algemeen Fondskaarten geschieden niet aan de bank maar aan de 'pot' in het midden van het spel. Wie op Vrij Parkeren landt wint vervolgens deze pot.
Als er geen geld in de 'pot' ligt, kan de speler ook kiezen voor een 'vrije ronde'. Dit wil zeggen dat de speler een hele ronde geen geld hoeft te betalen.
Wie op het vakje Start landt ontvangt dubbel salaris.
Niet vijf maar vier of drie huizen gelden als hotel.
Bezittingen kunnen pas aangekocht worden nadat een volledige ronde over het bord gemaakt is.
Alle of een deel van de straten worden aan het begin van het spel geschud en willekeurig onder de spelers verdeeld.
Het verlenen van 'huurimmuniteit'. Dit wil zeggen dat men, meestal als onderdeel van een transactie, afspreekt dat iemand geen huur hoeft te betalen als hij op diens straat landt. Dit kan voor een enkele kleurcode of het gehele bezit van een speler gelden.
Bezit dat aan de bank vervalt ten gevolge van faillissement van een speler wordt niet geveild maar komt opnieuw vrij voor verkoop aan wie op de straat landt.
Bedragen[bewerken]

De verschillende tarieven zijn als in de tabel. De tarieven kunnen uitgedrukt zijn in euro's, dollars of andere valuta. Het startgeld is 1500 eenheden in verschillende coupures. Er zijn spelversies waar met een betaalkaart in plaats van met contant geld gespeeld wordt. In veel versies zijn de tarieven veel hoger: 100 of 10 000 keer zo hoog. Ook het startgeld is dan evenredig hoger (150 000 of 15 000 000 eenheden). Men vermoedt dat de maker enkele schrijffouten heeft gemaakt (vooral het onbebouwde tarief van de Lange Poten lijkt inconsequent) en deze tarieven zijn in sommige versies gecorrigeerd. De gecorrigeerde tarieven staan tussen haakjes.
Dorps
straat Brink Steen
straat

Ketel
straat Velper
plein Bartel
joris
straat

Zijlweg Hout
straat Neude


Bilt
straat Vree
burg A-Kerk
hof

Grote
Markt Heere
straat Spui



Plein Lange
Poten Hof
plein


Blaak Cool
singel Leidse
straat Kalver
straat Station Nutsbedrijf
aankoop 60 60 100 120 140 160 180 200 220 240 260 280 300 320 350 400 200 150
prijs van huis 50 50 50 50 100 100 100 100 150 150 150 150 200 200 200 200  
huur onbebouwd 2 4 6 8 10 12 14 16 18 20 22 22 (24) 26 28 35 50
huur met 1 huis 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 110 120 130 150 175 200
huur met 2 huizen 30 60 90 100 (120) 150 180 200 220 250 300 330 360 390 450 500 600
huur met 3 huizen